Nếu như trước đây, người dùng lo sợ máy tính bị nhiễm virus khi truy cập mạng thì nay họ vẫn bị ám ảnh bởi các cuộc gọi rác, cuộc gọi giả mạo, lừa đảo. Cơ quan công an tiếp tục xử lý các vụ án lớn liên quan đến lừa đảo trộm cắp danh tính, đòi nợ khủng bố qua điện thoại.
khối số không
Từ đầu năm đến nay, chị Đ.T (ngụ TP.HCM) bức xúc vì số điện thoại của mình thường xuyên nhận được các cuộc gọi đòi nợ vì cho rằng số điện thoại của mình bị người khác sử dụng khi làm thủ tục. một ngân hàng và không hoàn trả nó. Chị T. không thể sử dụng chức năng chặn số trôi nổi vì chặn số này, đối tượng lại dùng số khác gọi đến. Hơn 20 số điện thoại có cùng một người gọi đến đều có đầu số 059 của mạng Gmobile.
Những ngày qua, chúng ta nhận được hàng loạt cuộc gọi “dội bom” từ nhiều số điện thoại có cùng đầu số 028888xxxxx thông báo thời hạn thanh toán cho các giao dịch mua Kinh Đô là hơn 6 triệu đồng.
Đặc biệt, thời gian gần đây, các chuyên gia bảo mật đã cảnh báo kỹ thuật lợi dụng công nghệ Trí tuệ nhân tạo (AI) đang ngày càng phổ biến để sử dụng công nghệ Deepfake mạo danh ở mức độ cao cấp hơn. Công nghệ trí tuệ nhân tạo này có khả năng mô phỏng video và giọng nói của ai đó dựa trên nguồn dữ liệu được cung cấp. Trước đây, những kẻ lừa đảo sẽ thực hiện các cuộc gọi video giả danh các ứng dụng liên lạc (Facebook, Zalo…) bằng cách chụp ảnh người bị giả mạo và áp dụng các hiệu ứng khiến người đó có vẻ hơi xúc động. . Đối với Deepfake, những kẻ lừa đảo có thể tạo một video với hình ảnh hoạt hình chân thực được lồng tiếng như một người giả mạo mà chỉ các chuyên gia mới có thể phát hiện ra đó là một cuộc gọi Deepfake.
Các hoạt động quấy rối qua điện thoại khiến nhiều người dùng mệt mỏi. Ảnh: THANH PHONG
Theo các chuyên gia, khi nhận được các cuộc gọi video “có hình ảnh, âm thanh” với tư cách là chủ sở hữu nếu có nội dung liên quan đến tiền bạc, tài khoản hoặc nợ nần, vụ việc (vay tiền, đòi nợ thuê, đe dọa…), bạn phải gọi trực tiếp để xác minh). Các chủ nợ hoặc cơ quan có thẩm quyền không sử dụng các biểu mẫu này để liên hệ với người dùng.
Hiện nay, hầu hết các số điện thoại lừa đảo gọi đến đều hiển thị rõ ràng số thuê bao của nhà mạng. Chỉ cần được thông báo có số điện thoại quấy rối là nhà mạng cũng có kỹ thuật xác minh. Điện thoại thông minh hiện có một tính năng để chặn các cuộc gọi không mong muốn. Người dùng có thể nhập số điện thoại không muốn nhận vào danh sách chặn. Khó khăn cho người dùng là không thể cấu hình chế độ chặn tất cả các số lạ, bởi có những cuộc gọi không nằm trong danh bạ cần nhận, cụ thể là các cuộc gọi từ các dịch vụ giao hàng online, shipper…
Nhiều thuê bao di động đã cài đặt ứng dụng Truecaller để khi có số thuê bao không có trong danh sách cuộc gọi sẽ được thông báo có phải là số lừa đảo, giả mạo danh tính hay không. Người dùng cũng có thể chia sẻ số điện thoại lừa đảo trong cơ sở dữ liệu của ứng dụng này. Ứng dụng này trên Google Play dành cho thiết bị Android hiện có hơn 1 tỷ lượt tải xuống và 18,7 triệu lượt đánh giá với 4,8 trên 5 sao, còn trên kho ứng dụng iPhone, ứng dụng này hiện có hơn 250.000 lượt đánh giá, đạt 4,5/5 sao.
Cần sự hợp tác của người dùng
Tuy nhiên, các biện pháp chặn, từ chối cuộc gọi chỉ là giải pháp phòng vệ bị động, đòi hỏi cơ quan chức năng phải có biện pháp chuyên môn để truy tìm và xử lý triệt để. Người đăng ký có thể hỗ trợ các nỗ lực chống khủng bố và lừa đảo qua điện thoại bằng cách báo cáo các số điện thoại lừa đảo và khủng bố mà họ nhận được cho cơ quan chức năng.
Từ tháng 11/2022, Bộ Thông tin và Truyền thông (TT-TT) chính thức triển khai Tổng đài 156 quản lý tin nhắn, cuộc gọi rác, cuộc gọi có dấu hiệu lừa đảo để tiếp nhận phản ánh của người dùng. Là đầu số được sử dụng thống nhất trên toàn quốc và được triển khai cho tất cả các nhà mạng cung cấp dịch vụ viễn thông cố định và di động.
Trước đó, Bộ TT&TT cũng đã có tổng đài 5656 tiếp nhận khiếu nại tin nhắn rác, cuộc gọi không mong muốn qua SMS. Theo thống kê, trong 9 tháng năm 2022, tổng đài 5656 đã tiếp nhận 202.949 lượt khiếu nại. Trong đó, số lượt email rác bị phản ánh là 25.476 lượt (giảm 10,6% so với cùng kỳ năm 2021); Số lượng báo cáo cuộc gọi không mong muốn là 177.473 cuộc (+34,2%), trong đó có 12,5% cuộc gọi đòi nợ và cuộc gọi có dấu hiệu lừa đảo. Số lượng tin nhắn rác bị chặn 458,7 triệu tin nhắn (+67,2% so với cùng kỳ năm 2021).
Theo các nhà mạng, sau khi tiếp nhận thông tin, nhà mạng sẽ sàng lọc, xác minh và phản hồi khách hàng, đồng thời tổng hợp và gửi nội dung phản ánh đến các cơ quan quản lý nhà nước của Bộ Công an, Bộ Thông tin và Truyền thông TT phải có hành động khắc phục. Các nhà mạng sẽ ngừng cung cấp dịch vụ viễn thông một chiều, sau đó tạm dừng cung cấp hai chiều nếu các thuê bao có hành vi vi phạm bằng cách tuyên truyền các cuộc gọi không mong muốn, cuộc gọi có dấu hiệu lừa đảo. 7 nhà mạng di động gồm Viettel, VNPT-VinaPhone, MobiFone, Vietnamobile, Trong nước, Itel và Gmobile đã ký kết thỏa thuận ngăn chặn, quản lý cuộc gọi không mong muốn và kế hoạch quản lý thông tin thuê bao di động.SIM có dấu hiệu chuyển kênh.
Chiều 28/3, khi liên hệ, nhân viên tổng đài 156 cho biết sau khi nhận được tin nhắn hoặc cuộc gọi thông báo lừa đảo, tổng đài 156 sẽ chuyển cho Cục An toàn thông tin (Bộ TT&TT). . Tiêu chuẩn này cho biết cục sẽ vào cuộc xử lý sâu, phối hợp với các nhà mạng để xác minh, quản lý.
Gọi điện hoặc nhắn tin trực tiếp để động não
Khi nhận được các cuộc gọi quấy rối hoặc có dấu hiệu lừa đảo, người dùng nghĩ đến 2 cách là nhắn tin (miễn phí) gửi 156 (hoặc 5656). Với thư rác, soạn tin nhắn theo cú pháp: SẼ [Số điện thoại gửi tin rác] [Nội dung tin nhắn rác]. Đối với cuộc gọi có dấu hiệu spam: VU [Số điện thoại gọi rác] [Nội dung cuộc gọi rác]. Đối với cuộc gọi có dấu hiệu lừa đảo: LD [Số điện thoại lừa đảo] [Nội dung cuộc gọi lừa đảo].
Mặt khác, người dùng có thể gọi đến số 156 (số điện thoại miễn phí) để cung cấp thông tin (về số điện thoại vừa gọi có dấu hiệu nhắn tin rác, lừa đảo; trích dẫn nội dung liên quan…) theo hướng dẫn chăm sóc khách hàng của tổng đài viên. phòng.
