Mạng xã hội phát triển mạnh, video đang dần trở thành xu hướng cập nhật thông tin mà công chúng ưa chuộng. Do đó, nhiều đơn vị báo chí trong nước đã nhanh chóng phát triển các kênh tin tức dưới dạng video để đáp ứng nhu cầu của độc giả và thực hiện công tác định hướng thông tin kịp thời.
Trong những năm gần đây, tại Việt Nam đã có khá nhiều các cơ quan báo chí đang thực hiện khai thác mạng xã hội để thu hút, gia tăng lượng người truy cập, đồng thời góp phần thực hiện vai trò định hướng thông tin cho xã hội. Bước đầu, những nỗ lực đổi mới của họ đã làm đa dạng hình thức truyền thông và nhận được phản ứng tích cực từ công chúng.
Điển hình, tính về sức tăng trưởng lượt người xem năm 2018 so với năm 2017, kênh tin tức dưới dạng video Báo Thanh Niên đã đạt con số khá ấn tượng là 392%; Báo Tiền Phong với kênh tin tức Tiền Phong TV cũng đạt sức tăng trưởng lên đến 120%; Báo Phụ Nữ và Gia Đình là 2,975%, Vietnam Plus là 183%. Có thể thấy, trong thời gian gần đây, xu hướng xem tin tức dưới dạng video của công chúng đang dần tăng lên. Nhìn chung, nguyên nhân là do sự phát triển của hạ tầng internet, thiết bị di động tạo ra sự thuận tiện về không gian và thời gian tiếp cận thông tin; phần khác là các đơn vị báo chí đã dần biết cách thu hút công chúng với các video tin tức của mình. Như vậy, liệu truyền thông tin tức dưới hình thức video liệu có là xu hướng trong năm 2019?
Tính đến thời điểm gần cuối năm 2018, Việt Nam có khoảng 130 triệu thuê bao di động. Trong số đó, thuê bao băng rộng di động (3G và 4G) là hơn 51 triệu thuê bao. Ngoài ra, theo báo cáo nửa đầu năm 2018 về thị trường ứng dụng đi động tại Việt Nam do Appota (đơn vị tiên phong tại Việt Nam trong việc cung cấp các nền tảng tiện ích cho điện thoại thông minh) phát hành, người Việt dùng smartphone để lên mạng xã hội chiếm 89% hành vi mỗi ngày và xem video chiếm 79% hành vi mỗi tuần. Qua đó, có thể thấy, thiết bị di động, mạng xã hội đang gần như gắn chặt với đời sống của người Việt và video đang là hình thức tiếp nhận thông tin, giải trí được ưa chuộng do tính chất sống động, trực quan. Vì thế, việc các đơn vị báo chí bắt đầu mở các Kênh video tin tức trên nền tảng mạng xã hội là bước đi thiết yếu.
Tuy nhiên, bên cạnh việc truyền tải dưới hình thức và nền tảng mà công chúng ưa thích, mỗi đơn vị báo chí phải định vị được phong cách và nội dung chủ đạo của mình. Ví dụ như cùng là kênh thông tin, nhưng các dạng đề tài mà kênh Báo Thanh Niên hướng đến là Tin tức thời sự, giải trí, thể thao, ẩm thực. Trong khi đó, với đối tượng chủ yếu là phái nữ, Báo Phụ Nữ và Gia Đình ưu tiên tập trung vào các chủ đề như Đời sống, giải trí, làm đẹp, sống khỏe, nuôi dạy con, tình yêu, hôn nhân …
Ngoài ra, các đơn vị báo chí đang hoạt động khá tốt trên Kênh video tin tức hiện nay chia sẻ, để tạo nên video tin tức hấp dẫn độc giả thì thông tin phải ra mắt đúng lúc sự quan tâm của cộng đồng đang ở hồi cao trào, cách thể hiện, góc quay phải hấp dẫn, thông tin truyền tải phải súc tích ngay từ những giây đầu tiên để người xem dễ nắm bắt, không bị chán và đặc biệt là tạo ra sự bàn luận.
Nhìn chung, khó khăn chủ yếu của việc đưa tin dưới dạng video là cân bằng giữa vấn đề chất lượng và tốc độ. Với tốc độ lan truyền thông tin như vũ bão trên mạng xã hội, mỗi người dân đều có thể dễ dàng lan truyền một video được cắt ghép xáo trộn, dễ tạo ra dư luận sai lệch. Do đó, bên cạnh website, báo chí càng phải nhanh chóng dấn thân tạo ra kênh thông tin chính thức trên nền tảng mạng xã hội, cập nhật sự kiện không chỉ nhanh mà còn phải chính xác để công chúng theo dõi, từ đó thực hiện tốt vai trò định hướng thông tin của mình.
Nhìn lại thời điểm mới bắt nhịp với xu hướng truyền thông tin tức dưới dạng video, đại diện báo Thanh Niên cũng cho biết, để vận hành thể thức truyền thông tin tức dưới hình thức video trơn tru, đòi hỏi nhân sự phải trang bị cho mình tư duy phân tách rõ ràng giữa truyền hình truyền thống và online, kỹ năng về quay, dựng video nhiều hơn, rèn luyện thói quen nắm bắt thông tin, tâm trạng xã hội nhanh nhạy hơn.
Tuy nhiên, việc theo đuổi các công cụ và kỹ năng tác nghiệp bằng công nghệ không phải là điều kiện tiên quyết mang lại thành công cho báo chí. Thay vào đó việc tích hợp được công nghệ số để làm nền tảng nhưng tập trung vào thế mạnh truyền thống của báo chí là chất lượng thông tin mới là định hướng cần áp dụng.
Tại Hội nghị Báo chí toàn quốc tổng kết công tác năm 2018, triển khai nhiệm vụ năm 2019 do Ban Tuyên giáo phối hợp với bộ Thông tin và Truyền thông, Hội Nhà Báo Việt Nam tổ chức, các đại biểucũng đã thảo luận và thống nhất một trong các nhiệm vụ và định hướng trọng tâm của ngành trong kỷ nguyên số, đó là phải bắt kịp xu thế, nắm bắt xu thế, khai thác tối đa nền tảng internet để phát triển cơ quan theo mô hình tòa soạn hội tụ, tích hợp đa phương tiện, truyền dẫn đa nền tảng; coi mạng xã hội như một đối tượng để cạnh tranh về thông tin nhưng đồng thời phải chủ động phối hợp cung cấp thông tin tích cực trên mạng xã hội và trên môi trường internet nhằm tạo ra sự cộng hưởng tốt, sự lan tỏa đối với thông tin trên báo chí..
Thực tế đã cho thấy, những nỗ lực đa dạng hóa hình thức thể hiện thông tin của các đơn vị báo chí trong xu hướng số hóa suốt thời gian qua đã dần được công chúng đón nhận, thể hiện qua sự tăng trưởng khá tốt về lượt xem, lượng người theo dõi trên các kênh tin tức như Báo Thanh Niên, Tiền Phong TV, Phụ nữ & Gia đình….
Bên cạnh đó, thị trường thông tin cũng như các mạng lưới nội dung kỹ thuật số tại Việt Nam cũng đã bắt đầu có những động thái ghi nhận những giá trị trong tiến trình đổi mới và đa dạng hóa hình thức truyền thôngcủa các đơn vị báo chí trên nền tảng số. Điển hình sắp tới, POPS Awards – giải thưởng tôn vinh các nội dung kỹ thuật số sẽ có một hạng mục dành cho các kênh tin tức thuộc báo chí chính thống có hoạt động sôi nổi trong năm qua. Được biết chương trình âm nhạc và lễ trao giải sẽ được tổ chức vào ngày 15/3 tại Nhà thi đấu quân khu 7. Tổng hòa các yếu tố trên, có thể thấy rằng hình thức truyền thông tin tức dưới dạng videoi là xu hướng mà các đơn vị báo chí cần quan tâm trong năm 2019.
